از آنجایی که بینی یکی از برجسته ترین اجزای صورت است، به همین علت بیشتر در معرض آسیب و ضربه قرار می گیرد و شکستگی بینی، یکی از شایع ترین شکستگی ها در ناحیه صورت است. بدون شک ضربه به بینی و شکستگی بسیار دردناک است و نیاز به مداخلات زودهنگام پزشک دارد. با توجه به نوع شکستگی و آسیب وارد شده درمان های متعددی وجود دارد که در ادامه این مقاله از سایت دکتر ابیانه به بررسی کامل آن خواهیم پرداخت.

علائم شکستگی خفیف و شدید بینی

هر گونه ضربه و صدمه به بینی ممکن است باعث شکستگی در قسمت استخوانی یا غضروفی بینی شود. این صدمات در رایج ترین حالات ممکن ناشی از دعواهای شخصی، خشونت های خانوادگی، مصدومیت های ورزشی، حملات سارقین، تصادفات رانندگی و سقوط از ارتفاع است. هنگامی که استخوان های بینی شکسته می شود، غشای مخاطی که بینی را می پوشاند پاره شده و در نتیجه خبینی خونریزی میکند. علاوه بر خونریزی بینی، مهمترین نشانه های شکستگی در بینی عبارتند از:

• درد بینی
• خونریزی شدید
• تورم بینی
• درد شدید هنگام دست زدن به بینی
• کبودی بینی
• کبودی زیر چشم
• تغییر شکل بینی
• صدای خرد شدن یا سستی هنگام لمس کردن بینی
• مشکل در تنفس
• احساس سرگیجه
• تب

درصورتیکه پس از وارد شدن ضربه به بینی هر یک از موارد فوق وجود داشته باشد احتمال شکستگی بینی مطرح بوده و لازم است به پزشک مراجعه نمایید. معمولا درد یا تورم بینی ناشی از شکستگی، علیرغم گذشت سه روز از زمان ضربه از بین نمی رود. در برخی مواقع حتی با وجود کاهش تورم، تنفس از طریق بینی دشوار بوده و کج بودن بینی، احساس سرگیجه، تب و خونریزی مشاهده می شود. در چنین وضعیتی لازم است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرده و برای درمان اقدام کنید.

✍️ بیشتر بخوانید: جراحی بینی مردان

بعد از ضربه به بینی چه کنیم؟

ضربه به بینی یکی از آسیب‌های شایعی است که ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. شدت این آسیب می‌تواند از یک ضربه خفیف تا یک شکستگی جدی متفاوت باشد.

اقدامات اولیه بعد از ضربه به بینی

1. اولین قدم بعد از ضربه، حفظ آرامش است. هیجان و استرس می‌تواند باعث افزایش خونریزی شود.
2. برای کنترل خونریزی، یک پارچه تمیز و نرم را روی بینی خود فشار دهید. به مدت حدود 10 دقیقه با فشار ملایم این کار را ادامه دهید.
3. با بالا نگه داشتن سر، از افزایش فشار خون در ناحیه سر و صورت جلوگیری می‌کنید.
4. قرار دادن یک کمپرس یخ پیچیده شده در یک پارچه نازک روی بینی می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
5. حتی اگر خونریزی بند آمد و درد کمی احساس می‌کنید، بهتر است برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی برای شکستگی بینی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر ضربه وارده به بینی همراه علائمی مانند گیجی، استفراغ، از دست دادن هوشیاری یا خونریزی از گوش یا بینی باشد، باید بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید. پزشک با معاینه بینی می‌تواند وجود شکستگی را تشخیص دهد و بسته به شدت آسیب، پزشک درمان مناسب را برای بیمار تجویز کند. مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند از بروز عوارضی مانند عفونت، مشکلات تنفسی و تغییر شکل بینی جلوگیری کند. همچنین اگر علائمی که در ادامه عنوان شده را داشتید باید سریعا و بدون اتلاف وقت به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی شدید و طولانی مدت
• مشکل در تنفس
• تورم شدید
• تغییر شکل بینی
• درد شدید و مداوم
• دوبینی
• سردرد شدید

انواع شکستگی بینی

به طور کلی، شکستگی بینی با توجه به آسیب وارده و میزان شکستگی به دو نوع شکستگی بدون جابجایی و شکستگی همراه با جابجایی است.

1- شکستگی بدون جابجایی استخوان

در شکستگی بدون جابجایی، استخوان بینی یا بخشی از ترک می‌خورد، اما حرکت نکرده و تراز مناسب خود را حفظ می‌کند. شکستگی های بدون جابجایی با جراحی درمان نمی‌شوند، بلکه با تکنیک های مدیریتی مانند داروی ضد درد، کمپرس یخ و ضد انعقاد بینی درمان می شوند.

2- شکستگی همراه جابجایی استخوان

این نوع شکستگی بینی زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان به دو یا چند قسمت شکسته می‌شود. در این وضعیت استخوان‌ها جابه‌جا شده و دیگر به درستی در یک راستا قرار نمی گیرند. این نوع شکستگی ها با جراحی قابل درمان هستند.

فرق ضرب دیدگی و شکستگی بینی

ضربه دیدگی بینی و شکستگی بینی دو اصطلاحی هستند که اغلب به جای هم استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی دارند. هر دو این آسیب‌ها در اثر ضربه به بینی ایجاد می‌شوند، اما شدت آسیب و عواقب آن‌ها متفاوت است.

ضربه دیدگی بینی به هر نوع آسیبی گفته می‌شود که در اثر برخورد یک جسم به بینی ایجاد شود و ممکن است شامل کبودی، تورم، خونریزی و درد باشد. شدت ضربه دیدگی بینی می‌تواند متفاوت باشد. از یک ضربه خفیف که فقط باعث کبودی می‌شود تا ضربه شدیدتری که منجر به شکستگی است، متغیر است و در اغلب موارد با استراحت، کمپرس سرد و مصرف داروهای ضد درد رفع می شود.

اما شکستگی بینی به معنای شکستن یکی از استخوان‌های بینی است. این آسیب عموما در اثر ضربه شدید به بینی رخ می‌دهد. شدت شکستگی بینی می‌تواند خفیف یا شدید باشد. در شکستگی‌های خفیف، ممکن است فقط یک ترک کوچک در استخوان ایجاد شود، اما در شکستگی‌های شدید، استخوان به چندین قطعه شکسته می‌شود و با درد شدید و خونریزی همراه خواهد بود که برای درمان آن نیاز به جا انداختن و جراحی خواهد بود.

معاینه و تشخیص شکستگی بینی

پزشک شکستگی بینی را با معاینه ملایم پل بینی، جستجوی بی نظمی در شکل و تراز، هرگونه حرکت غیرعادی استخوان ها، احساس ناهمواری هنگام حرکت استخوان های شکسته در مقابل یکدیگر و حساسیت به لمس در هنگام لمس تشخیص می دهد.

پزشکان معمولا از اشعه ایکس برای عکسبرداری از بینی استفاده نمی‌کنند، زیرا در تشخیص شکستگی‌ها دقیق نیستند یا در تعیین درمان ضروری مفید نیستند. اگر پزشکان مشکوک به آسیب به استخوان‌های دیگر در صورت یا جمجمه باشند، از توموگرافی کامپیوتری (CT) استفاده می‌کنند.

ضربه به بینی باعث سردرد میشه؟

ضربه به بینی می‌تواند باعث سردرد شود. چند دلیل برای این ارتباط وجود دارد:

1. در اطراف بینی عصب‌های حساسی وجود دارند. ضربه به این ناحیه می‌تواند به این عصب‌ها آسیب رسانده و باعث ایجاد درد در نواحی مختلف سر از جمله پیشانی و پشت چشم‌ها شود.
2. ضربه به بینی می‌تواند به سینوس‌ها نیز آسیب برساند و باعث التهاب و تورم آن‌ها شود. این التهاب می‌تواند فشار بر روی عصب‌ها وارد کرده و منجر به سردرد شود.
3. ضربه به بینی می‌تواند باعث انقباض ماهیچه‌های صورت شود. این انقباض می‌تواند منجر به ایجاد تنش در ناحیه سر و گردن و در نتیجه سردرد شود.
4. ضربه به بینی می‌تواند باعث افزایش فشار خون موقت شود که این نیز می‌تواند یکی از عوامل ایجاد سردرد باشد.

عوارض شکستگی بینی

در آسیب های شدید که به بینی وارد می شود، معمولا پل بینی به یک طرف منتقل می شود و گاهی اوقات غضروف تیغه بینی نیز منحرف می شود. در اغلب شکستگی های بینی درمان نشده، علاوه بر بدشکلی و کجی بینی، انحراف بینی مشاهده می شود. در برخی موارد خون در زیر غشایی که غضروف تیغه بینی را می پوشاند جمع شده و هماتوم تیغه بینی اتفاق می افتد.

در برخی مواقع به هنگام شکستگی بینی، استخوان‌هایی که بینی را به جمجمه متصل می‌کنند آسیب ببیند. این مسئله باعث می‌شود مایع نخاعی که مغز و نخاع را احاطه کرده است، نشت کند. این آسیب همچنین به باکتری‌های بینی اجازه می‌دهد وارد جمجمه شوند. در نتیجه فضای اطراف بینی، مغز و نخاع، باعث عفونت جدی یا همان مننژیت می شود، بنابراین توصیه می شود در صورت وارد شدن آسیب یا ضربه به بینی هرچه سریعتر به پزشک مراجعه نمایید.

روش های درمان شکستگی بینی

↲ درمان شکستگی بینی بدون جابجایی

در صورتی که شکستگی ساده بوده و استخوانهای بینی جابجا نشده باشد، نیاز به مداخله جراحی نیست و پزشک ممکن است فقط داروی ضد درد، کمپرس یخ و ضد انعقاد بینی تجویز کند. بعد از تشخیص پزشک اقدامات زیر در خانه به کاهش علائم شکستگی بینی کمک می کند:

• استفاده از کمپرس یخ به منظور کاهش تورم: به منظور پیشگیری از تورم و کبودی زیاد لازم است که تا دو روز بر روی چشم ها کیسه یخ بگذارید. این کیسه یخ را می توانید با کوبیدن چند قطعه یخ و ریختن آن در کیسه نایلون فریزر فراهم نمایید. کیسه یخ را ۱۵- ۱۰ دقیقه بر روی چشم ها گذاشته و سپس ۱۵- ۱۰ دقیقه در داخل فریزر قرار دهید. این کار را به دفعات تا ۴۸ ساعت تکرار نمایید.
• داروهای ضد درد: برای کاهش درد از داروهای استامینوفن یا استامینوفن کدئین طبق دستور پزشک استفاده نمایید. برای آسیب های جدی تر، داروهای قوی تر ممکن است تجویز شود.
• بالا نگه داشتن سر: هنگام خواب، دو بالش زیر سر گذاشته و بدین ترتیب سر را بالا نگه دارید تا از تورم بیشتر بینی جلوگیری شود.

↲ درمان شکستگی بینی همراه با جابجایی

برای شکستگی های قابل توجه که همراه با جابجایی قطعات شکسته شده یا شکستگی های غضروفی باشد، انجام مداخله جراحی ضرورت پیدا می کند. جراح ممکن است برای جا اندازی این نوع شکستگی ها از داروهای ضد درد، بی حسی موضعی و یا حتی بیهوشی عمومی استفاده نماید.

✍️ بیشتر بخوانید: درمان پولیپ بینی

↲ درمان خانگی شکستگی بینی

درمان خانگی برای شکستگی بینی توصیه نمی‌شود. شکستگی بینی یک آسیب جدی است و نیاز به مراقبت پزشکی دارد. خود درمانی و درمان‌های خانگی می‌تواند عوارض جدی مانند عفونت، تغییر شکل دائمی بینی و مشکلات تنفسی را به دنبال داشته باشد.

چرا درمان خانگی برای شکستگی بینی مناسب نیست؟

1. استخوان‌های شکسته بینی باید به درستی در جای خود قرار گیرند. این کار نیاز به تخصص پزشک دارد و انجام آن در خانه می‌تواند باعث بدتر شدن وضعیت و تغییر شکل دائمی بینی شود.
2. شکستگی بینی ممکن است با عفونت همراه باشد. درمان‌های خانگی نمی‌توانند از عفونت جلوگیری کنند و ممکن است باعث تشدید آن شوند.
3. شکستگی بینی می‌تواند باعث انسداد راه‌های هوایی و مشکل در تنفس شود. این مشکل نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
4. برخی از عوارض شکستگی بینی ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد از آسیب ظاهر شوند. بنابراین، پیگیری منظم توسط پزشک بسیار مهم است.

روش های درمان شکستگی بینی

• جا اندازی بسته که پزشک استخوان‌های شکسته را به آرامی در جای خود قرار می‌دهد.
• جا اندازی باز که نیاز به جراحی خواهد بود
• برای ثابت نگه داشتن استخوان‌های جا انداخته شده، ممکن است از اسپلینت استفاده شود.
• برای کاهش درد و التهاب، پزشک داروهای ضد درد تجویز می‌کند.
• در صورت وجود خطر عفونت، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.

عواقب عدم درمان بینی شکسته

شکستگی بینی یک آسیب جدی است و عدم درمان به موقع و مناسب آن می‌تواند عوارض جدی و طولانی مدتی به همراه داشته باشد. برخی از مهم‌ترین عواقب عدم درمان شکستگی بینی عبارتند از:

↲ تغییر شکل دائمی بینی

اگر قطعات شکسته استخوان بینی به درستی در جای خود قرار نگیرند، ممکن است بینی به شکل دائمی کج یا نامتقارن شود. این تغییر شکل می‌تواند بر ظاهر فرد و اعتماد به نفس او تأثیر منفی بگذارد.

↲ مشکلات تنفسی

شکستگی بینی می‌تواند باعث انحراف تیغه بینی شود که در نتیجه آن، یکی از سوراخ‌های بینی تنگ‌تر از دیگری می‌شود. این امر باعث مشکل در تنفس، خرخر و عفونت‌های مکرر سینوسی می‌شود.

↲ مشکلات سینوسی

انحراف تیغه بینی و تغییر شکل بینی می‌تواند باعث اختلال در عملکرد سینوس‌ها شده و منجر به سینوزیت مزمن شود.

↲ سردردهای مزمن

برخی افراد پس از شکستگی بینی، به دلیل فشار بر روی اعصاب و سینوس‌ها، به سردردهای مزمن مبتلا می‌شوند.

↲ مشکلات بویایی و چشایی

در برخی موارد، شکستگی بینی می‌تواند به اعصاب مسئول حس بویایی و چشایی آسیب رسانده و باعث کاهش یا از دست دادن این حواس شود.

↲ عفونت

اگر شکستگی بینی به درستی درمان نشود، خطر عفونت افزایش می‌یابد. علاوه بر این، عدم درمان به موقع شکستگی بینی ممکن است منجر به عوارض روانی مانند کاهش اعتماد به نفس و افسردگی شود.

*~ سوالات متداول درباره شکستگی بینی ~*

در نهایت توجه داشته باشید..

شکستگی بینی یکی از شکستگی های رایج در ناحیه صورت است که به واسطه سانحه یا ضربه رخ می دهد. شکستگی ها با توجه به میزان و شدت درمان های متفاوتی را دارند. برای مثال آسیب هایی که باعث جابجایی استخوان بینی نشده اند با درمان های ساده مانند کمپرس یخ و داروهای ضد درد تجویز شده توسط پزشک بهبود می یابند. در حالی که ضربه های شدید که باعث جابجایی استخوان شکسته شده است، نیاز به درمان پزشکی مانند جراحی دارد.

در پایان توصیه می شود پس از آسیب بینی به بهترین جراح بینی مراجعه کرده و از خود درمانی اجتناب کنید. چنانچه با یکی از علائم یا نشانه هایی مانند خونریزی طولانی مدت، ایجاد جراحت در صورت، سردرد شدید، استفراغ به صورت مکرر، کاهش بینایی، درد گردن، و ایجاد ضعف در بدن مواجه شدید، بلافاصله به اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.